Beslenme ve Diyetetik Bölümü bölüm başkanı Prof. Dr. Funda ELMACIOĞLU, Öğr. Gör. Elif EMİROĞLU ve 2020 yılında bölümden mezun olan diyetisyenlerin (Dyt. Selen ŞAHİN, Dyt. Esra ÖZTÜRK, Dyt. Sinem KOÇ, Dyt. Ezgi ÖZDEMİR) katkılarıyla yayına hazırlanan ''ZAYIFLAMA DİYETLERİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER: NİTELİKSEL BİR ARAŞTIRMA'' adlı araştırma makalesi, Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi'nde yayına kabul edildi. (Doi: 10.5336/healthsci.2020-78216 )
ZAYIFLAMA DİYETLERİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER: NİTELİKSEL BİR ARAŞTIRMA
ÖZET
Amaç: Bu niteliksel çalışmanın amacı, zayıflama diyetlerinin sürdürülebilirliğini olumlu veya olumsuz yönde etkileyen faktörlerin derinlemesine anlaşılmasıdır.
Gereç ve Yöntemler: Çalışma grubunu, herhangi bir sağlık problemi bulunmayan, yaşamının bir döneminde diyetisyen eşliğinde zayıflama programı uygulamış olan, 19-45 yaş arasında 20 kadın katılımcı oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında, katılımcılar ile yapılan derinlemesine görüşmelerde beş sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler doğrultusunda “zayıflama diyetlerinin sürdürülebilirliğini etkileyen faktörler” başlığı altında altı farklı ana tema olmak üzere, toplam otuz alt tema belirlenmiştir. Verilerin analizinde MAXQDA 12 programı kullanılmıştır.
Bulgular: Bu çalışma sonucunda elde edilen bulgular, bireylerin zayıflama diyeti uygulamaya karar vermelerinde en çok estetik kaygının rol oynadığını göstermektedir; ayrıca, kişiler diyetten beklentilerinin hızlı ağırlık kaybı sağlaması, diyetisyenden beklentilerinde ise kişiye özel davranması olduğunu ifade etmişlerdir. Buna ek olarak, zayıflama diyeti uyguladıkları dönemde tatlı yeme isteğinin en çok zorlandıkları süreç olduğu belirlenmiştir; bireyler diyette zorlandıkları bu noktalarda genellikle kendilerini motive ederek çözüm yaratmaktadırlar. Zayıflama diyetlerinin sonlandırılmasında en sık karşılaşılan nedenin diyete uyumun kaybedilmesi olduğu gösterilmiştir.
Sonuç: Zayıflama diyetlerinin sürdürülebilirliğinin; diyete başlamaya karar verilen andan itibaren, bireylerin diyet yaptıkları dönemde diyetten ve diyetisyenden beklentileri, zorlandıkları durumlar ile bu durumlar karşısında ürettikleri çözüm yollarının etkinliği dahil birçok faktörden etkilendiği söylenebilir.
Anahtar kelimeler: Ağırlık kaybı; beslenme tedavisi; niteleyici araştırma; diyet.